Του Αντώνη Ηλία Κασάπη
Η γλώσσα που αναφέρεται τώρα ως Κυπριακή Μαρωνιτική Αραβική (ΚΜΑ) ομιλείται τώρα μόνο από μια μερίδα των κατοίκων που κατάγονται από τον Κορμακίτη. Για πολλούς γλωσσολόγους, ανθρωπολόγους και άλλους επιστήμονες έχει ιδιαίτερη σημασία για την επιστημονική τους έρευνα. Για εμάς τους Μαρωνίτες της Κύπρου, που θέλουμε να διασώσουμε την Κοινότητα μας και να βοηθήσουμε στην επιβίωση της, έχει μεγάλη σημασία να διασώσουμε και αν είναι δυνατό να αναβιώσουμε τη γλώσσα του Κορμακίτη. Πιο κάτω εξηγώ τους λόγους.
Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία μέχρι τώρα, αυτή η γλώσσα που τώρα ομιλείται μόνο από καταγόμενους από τον Κορμακίτη, είναι αυτό που έχει απομείνει, μετά από το πέρασμα αιώνων, από την αρχική γλώσσα που έφεραν μαζί τους οι πρώτοι Μαρωνίτες που ήλθαν στην Κύπρο πριν πολλούς αιώνες, σε 3-4 κύριες φάσεις. Αυτή ήταν η Συριακή Αραμαϊκή.
Για πολλούς λόγους, με το πέρασμα των αιώνων, οι ίδιοι οι Μαρωνίτες σχεδόν εξαφανίστηκαν από την Κύπρο, και φυσικά και η γλώσσα τους σχεδόν εξαφανίστηκε.
Σήμερα οι Μαρωνίτες αγωνίζονται για να διασώσουν την Κοινότητα τους.
Επιτέλους, διεθνείς οργανισμοί αλλά και το κράτος της Κύπρου ήλθαν σε βοήθεια. Αυτή η βοήθεια ήταν εντελώς απαραίτητη για να δώσει ελπίδες επιτυχίας.
Διάσωση της Κοινότητας των Μαρωνιτών σημαίνει τη διατήρηση όσο το δυνατό περισσότερών από τα ειδικά χαρακτηριστικά των Μαρωνιτών που τώρα κινδυνεύουν να χαθούν.
Η γλώσσα του Κορμακίτη αποτελεί ένα από τα πιο δυνατά ειδικά χαρακτηριστικά των Μαρωνιτών της Κύπρου. Και είναι σε άμεσο και μεγάλο κίνδυνο να χαθεί, έτσι όπως είχε χαθεί και από όλα τα άλλα χωριά και πόλεις της Κύπρου εδώ και αιώνες.
Άραγε ποια γλώσσα μιλούσαν οι Μαρωνίτες της Κυθρέας, που ζούσαν σε ενορία που είχε το όνομα “Συρκανιά”;
Και ποια γλώσσα μιλούσαν οι Μαρωνίτες της Κλεπίνης, που ακόμη και σήμερα οι Τούρκοι την ονομάζουν “Arapkoy” (χωριό των Αράβων);
Και άραγε σε ποια γλώσσα έψαλλαν οι Μαρωνίτες στις εκκλησίες τους, όπου ακόμη και σήμερα χρησιμοποιούν την Αραμαϊκή Συριακή;
Τα ειδικά χαρακτηριστικά των Μαρωνιτών της Κύπρου, είναι αυτά που αποδεικνύουν ότι οι Μαρωνίτες είναι μια κοινότητα Κυπρίων που έχουν ξεχωριστή καταγωγή, ιστορία και παράδοση. Αυτά προστίθενται στη ξεχωριστή θρησκεία και κουλτούρα. Και φυσικά για τούς καταγόμενους από τον Κορμακίτη, έχουν ακόμη τη γλώσσα τους.
Αυτά τα ειδικά χαρακτηριστικά των Μαρωνιτών της Κύπρου, που πολλοί εκτός Κοινότητας τώρα τα περιγράφουν ως πολιτιστικό θησαυρό της Κύπρου, προσπαθούμε τώρα να διασώσουμε.
Δεν είμαστε εναντίον της Ελληνικής γλώσσας. Κάθε άλλο! Είμαστε περήφανοι που μιλούμε πολύ καλά την Ελληνική γλώσσα και έχουμε έντονα αισθήματα αγάπης και αλληλεγγύης με τους αδελφούς Ελληνοκύπριους και την ίδια την Ελλάδα.
Όμως, ως Κύπριοι Μαρωνίτες έχουμε καθήκον, και θέλουμε έντονα, να διασώσουμε το ειδικά χαρακτηριστικά μας, που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
Η Ελληνική γλώσσα δεν αποτελεί ειδικό χαρακτηριστικό των Μαρωνιτών της Κύπρου, παρά το γεγονός ότι όλοι την μιλούμε, όλοι την αγαπούμε, και πολλοί μιλούν μόνο αυτή. Επίσης, η Ελληνική γλώσσα δεν απειλείται με εξαφάνιση στην Κύπρο!
Η ονομασία ΚΜΑ μπορεί να μην είναι και η καλύτερη, αλλά έχει ήδη καθιερωθεί. Το γεγονός είναι ότι αυτή η γλώσσα είναι κληρονομιά όλων των Μαρωνιτών της Κύπρου , αφού την μιλούσαν όλοι οι Μαρωνίτες όταν πρωτοήλθαν στην Κύπρο.
Το γεγονός ότι σήμερα η γλώσσα των Μαρωνιτών της Κύπρου, η ΚΜΑ ή Σάννα, ομιλείται μόνο από μια μερίδα Μαρωνιτών στην Κύπρο, ενώ όλοι μιλούν Ελληνικά, δεν σημαίνει ότι αυτή η γλώσσα δεν είναι γλώσσα όλων των Μαρωνιτών. Παρόμοια φαινόμενα υπάρχουν σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου, όπου μια μικρότερη κοινότητα ζει ανάμεσα σε μια πολύ πιο μεγάλη, με διαφορετική επικρατούσα γλώσσα.
Στην Ουαλία για παράδειγμα, που είναι μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου, υπάρχει μια παρόμοια κατάσταση. Όπως όλοι ξέρουμε, η επικρατούσα γλώσσα στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι εδώ και πολλούς αιώνες τα Αγγλικά. Και στην Ουαλία όλοι σήμερα μιλούν Αγγλικά. Μόνο ένα μικρό ποσοστό (γύρω στο 15%) μιλά ακόμη και την Ουαλέζικη γλώσσα. Η γλώσσα όμως ονομάζεται Ουαλέζικη και θεωρείται η γλώσσα όλων των Ουαλών, είτε την μιλούν είτε όχι.
Η διάσωση και η αναβίωση της γλώσσας των Μαρωνιτών της Κύπρου δεν είναι καθόλου εύκολο πράγμα. Χρειάζεται η συνεργασία και η βοήθεια πάρα πολλών εντός και εκτός της Κοινότητας.
Αν το πετύχουμε, θα είναι προς το γενικό καλό όλων των Μαρωνιτών της Κύπρου, ανεξάρτητα αν την μιλούν ή όχι.
