Οι εκλογές έχουν τελειώσει και ο Πρόεδρος οδεύει προς την δεύτερη και τελευταία του θητεία, χωρίς δεσμεύσεις και χωρίς εξαρτήσεις, και χωρίς να σκέφτεται πολιτικό κόστος. Ο Νίκος Αναστασιάδης είναι πλέον ένας ανεξάρτητος Πρόεδρος, ο οποίος καλείτε από την κοινωνία να υπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον. Ο Πρόεδρος έχει στη διάθεση του την εξουσία και τα εργαλεία για να προωθήσει μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται ο τόπος για να πάει μπροστά.
Τώρα είναι η μεγάλη ευκαιρία του Νίκου Αναστασιάδη να μείνει στην ιστορία ως ο Πρόεδρος που θα αλλάξει την Κύπρο προς το καλύτερο, διότι, κακά τα ψέματα, οι προηγούμενες κυβερνήσεις μαζί με τη εκάστοτε νομοθετική εξουσία, επέτρεψαν στα συμφέροντα και τα κατεστημένα να εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα πρώτα, εις βάρος φυσικά της κοινωνίας. Οι συντεχνίες του δημοσίου ξεγελούσαν τους αφελείς πολιτικούς και κέρδιζαν συνεχώς κεκτημένα εις βάρος των φορολογούμενων πολιτών. Επιχειρηματικά συμφέροντα και επαγγελματικοί σύνδεσμοι διασφάλιζαν τα δικά τους συμφέροντα και κέρδιζαν και κερδίζουν ακόμη εις βάρος της κοινωνίας. Πολλά επαγγέλματα στην Κύπρο είναι «κλειστά» ή «ρυθμιζόμενα» για να προστατεύουν τους επαγγελματίες παρά τους καταναλωτές.
Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν γίνει πολλά, πάρα πολλά για να χωρέσουν σε ένα μικρό άρθρο, με τη βοήθεια του μνημονίου και την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης. Το μνημόνιο έσωσε την Κύπρο από τη χρεοκοπία και η κυβέρνηση μετέτρεψε την ύφεση σε ανάπτυξη, ενεργοποιώντας την ιδιωτική πρωτοβουλία χωρίς να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες. Η κυβέρνηση κατάφερε επίσης να ενισχύσει την αξιοκρατία και την ισονομία, να βελτιώσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, να μειώσει τη διαπλοκή και τη διαφθορά, και να οδηγήσει κάποιους ενώπιον της δικαιοσύνης και στη φυλακή. Είμαι βέβαιος ότι τα πιο πάνω ήταν καθοριστικά στην επανεκλογή στου Νίκου Αναστασιάδη.
Τα πιο πάνω, και άλλα πολλά που έγιναν, είναι βήματα προς τα εμπρός, όμως η Κύπρος χρειάζεται ουσιαστικές και ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις για να μετατρέψει το σύνθημα «σταθερά βήματα μπροστά» σε όραμα με προοπτική. Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις στον τομέα της δημόσιας διοίκησης, στο χώρο της υγείας, της παιδείας, στην ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών του δημοσίου, στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση των υπηρεσιών του δημοσίου, και αλλού.
Ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να είναι πιο μικρός, πιο ευέλικτος και πιο αποτελεσματικός, και φυσικά να λειτουργεί με λιγότερο κόστος. Αυτό θα μειώσει φορολογίες και θα δώσει ώθηση στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος τα τελευταία χρόνια απέδειξε ότι, με τα κατάλληλα κίνητρα, μπορεί να δημιουργήσει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Η κυβέρνηση μπορεί να ιδιωτικοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερες υπηρεσίες και αυτές που δεν μπορεί, να τις προσφέρει ηλεκτρονικά. Η γραφειοκρατία είναι μάστιγα και θα πρέπει να μειωθεί στο ελάχιστο.
Στο χώρο της παιδείας, η Κύπρος χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο Γενικό Σχέδιο Παιδείας, το οποίο θα επιτρέπει στα παιδιά, από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο, να επιλέγουν αυτοί το σχολείο όπου θα φοιτήσουν και το κράτος να πληρώνει τα δίδακτρα τους. Αυτό προϋποθέτει αυτόνομα σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά. Η Κύπρος κατέχει σήμερα την τρίτη θέση στην Ευρώπη σε δαπάνες για την εκπαίδευση αλλά με φτωχά αποτελέσματα.
Στον τομέα της υγείας, η κυβέρνηση θα πρέπει να αξιοποιήσει τα πλεονάσματα της για τη μείωση ή και εξάλειψη αν είναι δυνατόν, των λιστών αναμονής σε όλες τις κατηγορίες, με παραπομπή των ασθενών στον ιδιωτικό τομέα, διότι η υγεία του πληθυσμού δεν είναι υπό διαπραγμάτευση. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποφόρτωνε τα δημόσια νοσηλευτήρια και θα έκανε την αυτονόμηση τους πιο εύκολη, ενώ παράλληλα θα έδιδε σημαντική ώθηση στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος αγωνίζεται να επιβιώσει.
Οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν είναι πολλές, και γνωστές εδώ και χρόνια. Καμία κυβέρνηση δεν τόλμησε να ασχοληθεί με αυτές διότι ενέχουν πολιτικό κόστος. Τώρα όμως τα πράγματα λειτουργούν αντίστροφα. Η κοινωνία έχει φτάσει στα όρια της. Η κυβέρνηση που δεν θα ασχοληθεί με αυτά τα προβλήματα, θα υποστεί και το ανάλογο πολιτικό κόστος. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη μπορεί, και αναμένουμε ότι θα προχωρήσει μπροστά.
Μάριος Μαυρίδης, Καθηγητής Οικονομικών Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, βουλευτής Κερύνειας ΔΗΣΥ, m.mavrides@euc.ac.cy
