Οι φήμες που κυκλοφορούν για τον Συνεργατισμό περί χρεοκοπίας και κουρέματος κάτω από τις €100,000 είναι ασφαλώς ανυπόστατες και αποτέλεσμα παρερμηνείας των εξελίξεων που συμβαίνουν τραπεζικό τομέα. Οι καταθέτες είναι βεβαίως πολύ ευαίσθητοι, ακόμα και σε φήμες, λόγω του τεράστιου όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων που κουβαλούν στους ισολογισμούς τους, τόσο ο Συνεργατισμός αλλά και οι δύο άλλες μεγάλες τράπεζες, για να είμαστε δίκαιοι.
Η αλήθεια είναι ότι ο Συνεργατισμός διαθέτει κεφαλαιακή επάρκεια 15% των συνολικών της χορηγήσεων (σταθμισμένα για το κίνδυνο), δηλαδή πέραν του ορίου που απαιτεί ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός, που είναι 14.2%. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τις άλλες τράπεζες. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια όμως προκαλούν περισσότερες ζημιές κάθε χρόνο, οι οποίες μειώνουν τα ίδια κεφάλαια των τραπεζών. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί προσδοκίες για αύξηση των απαιτούμενων κεφαλαίων των τραπεζών από τους μετόχους τους. Πέραν των πιο πάνω, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός έχει υιοθετήσει και το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο IFRS 9, το οποίο αναγκάζει όλες τις επιχειρήσεις, μαζί και τις τράπεζες, να κάνουν προβλέψεις για επισφάλειες και στα εξυπηρετούμενα δάνεια. Σύμφωνα με το Πρότυπο IFRS 9, το οποίο ισχύει από τον Ιανουάριο 2018, οι τράπεζες θα πρέπει να αναγνωρίζουν ζημιές που μπορεί να προκύψουν από εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία μπορεί στο μέλλον να είναι μη εξυπηρετούμενα. Αυτή η απαίτηση αφορά όλες τις τράπεζες της ευρωζώνης. Οι κυπριακές τράπεζες αναμένεται ότι θα χρειαστούν γύρω στα €600 επιπρόσθετα κεφάλαια, λόγω της εφαρμογής του Λογιστικού Προτύπου IFRS 9. Από αυτά, ο Συνεργατισμός θα χρειαστεί γύρω στα €300 εκατομμύρια. Τα επιπρόσθετα κεφάλαια θα τα καταβάλουν οι μέτοχοι και αν αυτοί δεν μπορούν, τότε ίσως να προθυμοποιηθούν άλλοι επενδυτές που θέλουν να αγοράσουν μερίδια στις τράπεζες. Λογικά, δεν υπάρχει πρόβλημα ανακεφαλαιοποίησης για καμμιά τράπεζα στην Κύπρο αφού ο τεράστιος όγκος μη εξυπηρετούμενων δανείων ελκύει επενδυτές, οι οποίοι θα αναμένουν να έχουν κέρδος από αυτά.
Ο λόγος που το πρόβλημα ανακεφαλαιοποίησης εστιάζεται στο Συνεργατισμό και όχι στις άλλες τράπεζες είναι πιστεύω ότι το κράτος, ως ο κύριος μέτοχος του Συνεργατισμού, δεν μπορεί να συνεισφέρει επιπρόσθετα κεφάλαια για σκοπούς ανακεφαλαιοποίησης, διότι αυτό θα θεωρηθεί κρατική ενίσχυση που παραβιάζει τους κανόνες ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού της Ενιαίας Εσωτερικής Αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά και την δεύτερη οικονομική στήριξη του Συνεργατισμού το 2015 με €275 εκατομμύρια, η Διεύθυνση Ανταγωνισμού τα Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορεί πλέον το κράτος να συνεισφέρει άλλα κεφάλαια στον Συνεργατισμό. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που ο Συνεργατισμός χρειαστεί επιπρόσθετα κεφάλαια, αυτά θα τα καταβάλουν ιδιώτες επενδυτές. Δηλαδή, το ότι ο Συνεργατισμός θα ιδιωτικοποιηθεί, είναι γνωστό από το 2015. Είναι για αυτό το λόγο που κυκλοφορούν φήμες περί χρεοκοπίας του Συνεργατισμού και ενδεχόμενο κούρεμα των μη εγγυημένων καταθέσεων (σε περίπτωση που δεν εξευρεθούν ιδιώτες επενδυτές).
Προσωπικά, πιστεύω ότι οι ιδιώτες επενδυτές θα ενδιαφερθούν επειδή θα κερδίσουν από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Είναι όμως σημαντικό να επισημάνουμε ότι σε καμμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνει κούρεμα για καταθέσεις κάτω των €100,000 και ότι οι καταθέσεις άνω των €100,000 δεν είναι εγγυημένες. Για το λόγο αυτό, επαναλαμβάνουμε ότι για σκοπούς περισσότερης ασφάλειας, είναι καλό οι καταθέτες να κάνουν διασπορά τις καταθέσεις τους σε διάφορα τραπεζικά ιδρύματα, έτσι ώστε να είναι όλες εγγυημένες. Μην ψάχνετε για καλές ή καλύτερες τράπεζες. Για καταθέσεις κάτω των €100,000, όλες οι τράπεζες είναι οι ίδιες.
Μάριος Μαυρίδης, Καθηγητής Οικονομικών Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, βουλευτής Κερύνειας ΔΗΣΥ, m.mavrides@euc.ac.cy