Οι προβλέψεις της Κεντρικής Τράπεζας για την οικονομική ανάπτυξη είναι πιο αισιόδοξες από αυτές της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συγκεκριμένα η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 1.6% για το 2015 και 2% για το 2016. Οι προβλέψεις της Κεντρικής βασίζονται στην αύξηση της εγχώριας ζήτησης και στην αύξηση των εξαγωγών. Για την ανεργία, η Κεντρική Τράπεζα προβλέπει ότι αυτή θα μειωθεί στο 14,4% το 2016 και 13.1% το 2017. Βασικός παράγοντας που συμβάλει στην αύξηση της εγχώριας ζήτησης, δηλαδή κατανάλωση και επενδύσεις, είναι η μείωση των καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων. Τα πολύ χαμηλά καταθετικά επιτόκια ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να ξοδεύουν περισσότερα ενώ τα χαμηλότερα δανειστικά επιτόκια ενθαρρύνουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να επενδύουν περισσότερα. Παράλληλα, τα χαμηλότερα δανειστικά επιτόκια μειώνουν το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων, με αποτέλεσμα να αυξάνουν το διαθέσιμο εισόδημα των δανειοληπτών που εξυπηρετούν τα δάνεια τους. Η αποκλιμάκωση των επιτοκίων είναι απότοκο της ποσοτικής χαλάρωσης που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από το καλοκαίρι. Η πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης, αν και εφαρμόστηκε με καθυστέρηση, έχει ευεργετικά αποτελέσματα στα επιτόκια της ευρωζώνης και δημιούργησε προοπτικές ανάπτυξης. Η μείωση των επιτοκίων αφορά το ιδιωτικό χρέος αλλά και το δημόσιο. Χώρες με ψηλό δημόσιο χρέος, όπως η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία, επωφελούνται περισσότερο από τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού στις διεθνείς αγορές, αφού έχουν τη δυνατότητα να αναχρηματοδοτούν τα ομόλογα (χρέη) που λήγουν με χαμηλότερο κόστος. Έτσι, οι χώρες αυτές, που έχουν και τα περισσότερα προβλήματα, θα μπορούν να εξοικονομούν χρήματα στους προϋπολογισμούς τους και θα μπορούν να μειώσουν φορολογίες, οι οποίες περιορίζουν την ανάπτυξη. Παρά την ανάκαμψη της οικονομίας και τις προοπτικές ανάπτυξης, η Κεντρική Τράπεζα σημειώνει τους κινδύνους που διατρέχει η Κυπριακή οικονομία, όπως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και το ψηλό επίπεδο ανεργίας.Για να μειωθεί η ανεργία, απαιτούνται ψηλοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης. Η ανεργία μπορεί επίσης να μειωθεί καθώς βελτιώνεται η ευελιξία της αγοράς εργασίας. Οι άνεργοι σήμερα είναι πιο ευέλικτοι και αποδέχονται θέσεις εργασίας που δεν αποδέχονταν προηγουμένως. Ένας άλλος παράγοντας που οδήγησε στην ανάκαμψη της οικονομίας είναι η μείωση της τιμής της πετρελαίου διεθνώς. Το πετρέλαιο είναι πρώτη ύλη σε όλους σχεδόν τους τομείς της οικονομίας και επηρεάζει σημαντικά την οικονομική δραστηριότητα. Μέσα σε ένα χρόνο, η τιμή του μαύρου χρυσού έχει υποχωρήσει κατά 60%. Η δραματική μείωση της τιμής του πετρελαίου οφείλεται στην αύξηση της προσφοράς διεθνώς, η οποία δεν αναμένεται να μειωθεί μέσα στο 2016. Άλλωστε το καρτέλ των 12 πετρελαιοπαραγωγές χώρες που κατέχουν το 40% της αγοράς πετρελαίου διεθνώς, έχει δηλώσει ότι δεν πρόκειται να μειώσουν την παραγωγή τους. Στόχος τους είναι να «σκοτώσουν» τον ανταγωνισμό, δηλαδή τους παραγωγούς που παράγουν με μεγαλύτερο κόστος.
Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας
