Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ – 2 Φεβρουαρίου
Η υπαπαντή του Χριστού = η υποδοχή, η προϋπάντηση που έγινε στο μικρό Χριστό και στην Παναγία.
Αυτή η εορτή υπενθυμίζει τον καθαρισμό της Παναγίας, την προσφορά του Θείου Βρέφους στο Ναό, και την υποδοχή του Ιησού από τον Προφήτη Συμεών και την Προφήτισσα Άννα.
Η εορτή αυτή καλείται «ΥΠΑΠΑΝΤΗ» και εορτή των «κεριών», διότι η Εκκλησία ευλογεί κεριά τα οποία δίνει στους πιστούς για τη λιτανεία την οποία διατάσσει για να θυμίσει την είσοδο της Παναγίας, του Ιησού και του Αγίου Ιωσήφ στο Ναό και να συμβολίσει ότι ο Χριστός είναι το φως του κόσμου. Σαράντα μέρες μετά τη Γέννηση του Χριστού, η Παναγία και ο Άγιος Ιωσήφ έρχονται στην Ιερουσαλήμ και παρουσιάζονται στο Ναό για τον καθαρισμό και για να προσφέρουν το Θείο Βρέφος στο Θεό και να το εξαγοράσουν αντί 5 σίγλων.
Μερικοί από τους Δασκάλους της Εκκλησίας είπαν ότι σ’ όλο αυτό το διάστημα των σαράντα ημερών, η Μαρία και ο Άγιος Ιωσήφ παρέμειναν στη σπηλιά της Γέννησης και, ένεκα του μεγάλου ζήλου τους για την τήρηση του Νόμου, ήρθαν στο Ναό της Ιερουσαλήμ μαζί με το Βρέφος Ιησού. Εισερχόμενοι στο Ναό συνάντησαν το γέροντα Συμεών, άνθρωπο θεοσεβή και δίκαιο, ο οποίος ανυπομόνως περίμενε να δει, προτού πεθάνει, τον αναμενόμενο Μεσσία. Και τώρα το Πνεύμα το Άγιο τους οδήγησε στο Ναό. Ο Συμεών, με ιερή συγκίνηση, παίρνει από τα χέρια της Παναγίας τον Ιησού. Τον σφίγγει στην αγκαλιά του και με υψωμένα τα μάτια στον ουρανό ευχαριστεί το Θεό που τον αξίωσε να δει το Σωτήρα του κόσμου και λέγει: «Τώρα, Κύριε, μπορείς να με πάρεις, θα πεθάνω ευτυχισμένος. Διότι είδαν τα μάτια μου το Σωτήρα μας.» Χαίρει και αγαλλιά, επίσης, η 84 χρόνων προφήτισσα Άννα, κόρη του Φανουήλ, η οποία υπηρετούσε στο Ναό.
Η Παναγία και ο Χριστός παρουσιάζονται στο Ναό για να υπακούσουν σε δυο διατάξεις του Μωσαϊκού Νόμου. Με την πρώτη διάταξη (Λεβ. Κ. 12) ο Μωυσής διέτασσε ότι: θεωρουμένη ακάθαρτος η γυνή μετά τον τοκετό, όφειλε να παρουσιασθεί στο Ναό για τον καθαρισμό 40 μέρες μετά τη γέννηση άρρενος και 80 μέρες μετά τη γέννηση θήλεος. Κατά το διάστημα τούτο, ως ακάθαρτος, δεν εδικαιούτο να εισέλθει στο Ναό και να επικοινωνεί με τους άλλους. Παρουσιαζομένη στο Ναό για τον καθαρισμό, έπρεπε να προσφέρει ως εξιλαστήριο θυσία αμνόν και νεοσσόν περιστεράς, ή μόνο δυο περιστέρια ή τους νεοσσούς τους, αν ήταν φτωχή.
Μερικοί Δάσκαλοι της εκκλησίας είπαν ότι η Παναγία είχε χρυσάφι που πρόσφεραν οι Μάγοι στο θείο Βρέφος, αλλά είτε το μοίρασε στους φτωχούς, είτε κράτησε λίγο για το ταξίδι στην Αίγυπτο που αποφάσισαν να κάνουν εξ αιτίας του Ηρώδη.
Στη δεύτερη διάταξη του Μωυσή (Εξ. Κ. 13) αναφέρεται ότι: κάθε πρωτότοκο έπρεπε να προσφερθεί στο Θεό και να υπηρετήσει στο Ναό. Για να απαλλαγεί από αυτή την υποχρέωση, όφειλε να εξαγορασθεί με 5 σίγλας αν ήταν άρρεν και 3 σίγλας αν ήταν θήλυ.
Η Παναγία και ο Ιησούς, για να μας δώσουν το παράδειγμα της ταπεινοσύνης και της υποταγής στους νόμους της θρησκείας, υποτάσσονται, αν και δεν ήταν υποχρεωμένοι. Η Παναγία δεν υποχρεούτο να εκτελέσει το νόμο του καθαρισμού, αφού ασπόρως συνέλαβε δια του Αγίου Πνεύματος και τίκτουσα ακόμη παρέμεινε Παρθένος απαλλασσόμενη παντός μολύσματος. Και ο Ιησούς Χριστός, ως Θεός και Πλάστης, ως μέλλων να εξαγοράσει το ανθρώπινο γένος πάνω στο Σταυρό δεν είχε ανάγκη να εξαγορασθεί.
Όταν τα πάντα τέλειωσαν και η Μαρία έδωσε στον Ιερέα του Ναού 5 σίγλας για την εξαγορά του Βρέφους, επέστρεψαν όλοι τους στη Ναζαρέτ.
Το 542 ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός εισήγαγε αυτή την εορτή στην Κωνσταντινούπολη.
Ο ιστορικός Βαρώνιος αναφέρει ότι ο Πάπας Γελάσιος Α΄(492-496) εσύστησε αυτή την εορτή στη Ρώμη για να καταργήσει τις εορτές του μυθολογικού θεού Παν.
Ο Πάπας Σέργιος Α’ το 687 διέταξε να γίνεται λιτανεία με λαμπάδες αναμμένες (κεριά), διότι ο Χριστός είναι το φως του κόσμου.