Οι Μαρωνίτες της Κύπρου, η Εκκλησία τους, η Αναγνώριση τους και η Περιουσία τους

0
2142
????????????????????????????????????
AMC

Του Αντώνη Η. Κασάπη

Σημείωση: Παραθέτω εδώ μια σύντομη μελέτη για τους Μαρωνίτες της Κύπρου, την Αναγνώριση τους Συνταγματικά, την Εκκλησία τους και την Περιουσία τους.

Το θέμα είναι και νομικά πολύπλοκο, αλλά και πολιτικά ευαίσθητο.

Πολλοί ίσως να έχουν δικές τους προσωπικές ιδέες και προτιμήσεις.

Ας το μελετήσουμε και ας το συζητήσουμε νηφάλια και ελπίζουμε να φθάσουμε σε σωστά συμπεράσματα.

Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον δικηγόρο της Εισαγγελίας κ. Νίνο Κέκκο για τη βοήθεια του σε νομικά θέματα.

Οι Μαρωνίτες της Κύπρου, ανεξάρτητα της καταγωγής, θρησκείας και γλώσσας τους, συνταγματικά, από το 1960 και μετέπειτα θεωρούνται ως μέλη της Ελληνικής Κοινότητας Κύπρου. Το Σύνταγμα του 1960, Άρθρο 2, δίδει το καθεστώς της Θρησκευτικής Ομάδας (και όχι Κοινότητας). Η μόνη διαφοροποίηση τους είναι ότι ανήκουν και στην Θρησκευτική Ομάδα Μαρωνιτών της Κύπρου, για την οποία υπάρχει κάποια αναγνώριση στο Σύνταγμα και στους νόμους της Κύπρου.

Η μόνη οντότητα που αναγνωρίζεται νομικά ως αντιπροσωπεύουσα τους Μαρωνίτες της Κύπρου είναι η Θρησκευτική Ομάδα Μαρωνιτών της Κύπρου, που ουσιαστικά στην πράξη ταυτίζεται με την Μαρωνιτική Εκκλησία Κύπρου. Ο επικεφαλής της Μαρωνιτικής Εκκλησίας Κύπρου είναι ο Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου.

Επιπρόσθετα, η Μαρωνιτική Εκκλησία Κύπρου υπάγεται στην Μαρωνιτική Εκκλησία που εδρεύει στο Λίβανο και διοικείται από τον Πατριάρχη Μαρωνιτών. Σε τελική βαθμίδα, η διοίκηση της Μαρωνιτικής Εκκλησίας Κύπρου υπάγεται στον εκάστοτε Πατριάρχη Μαρωνιτών που διοικεί την Μαρωνιτική Εκκλησία με έδρα το Λίβανο.

Το Σύνταγμα του 1960, που σε μεγάλο βαθμό δεν εφαρμόζεται στη αρχική του μορφή λόγω της αποχώρησης των Τουρκοκυπρίων από την δομή της Κυπριακής Δημοκρατίας, έχει τροποποιηθεί 11 φορές για διάφορους λόγους, όπως ο εκσυγχρονισμός του οικογενειακού δικαίου, το δικαίωμα ψήφου στους δεκαοχτάχρονους, και (σημαντικά για του Μαρωνίτες της Κύπρου) η αναγωγή του Ευρωπαϊκού Δικαίου σε υπέρτατο νόμο έναντι του ημεδαπού δικαίου, κλπ.

Μερικά από τα Άρθρα του Συντάγματος καθορίστηκαν ως θεμελιώδη και δεν μπορούν να τροποποιηθούν.

Το Άρθρο 2 του Συντάγματος που προβλέπει την αναγνώριση των Θρησκευτικών Ομάδων της Κύπρου, δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των θεμελιωδών άρθρων του Συντάγματος, επομένως θα μπορούσε να τροποποιηθεί. Επομένως, δεν υπάρχει Συνταγματικό κώλυμα για την αναβάθμιση και αναγνώριση μας ως Κοινότητα αλλά είναι απολύτως θέμα πολιτικής βούλησης και απόφασης.

Με βάση το Σύνταγμα του 1960, η κάθε Θρησκευτική Ομάδα είχε εκπρόσωπο της στην Ελληνική Κοινοτική Συνέλευση. Αυτό λειτούργησε μέχρι το 1970 όταν θεσπίστηκε ο Νόμος για Εκλογή Εκπροσώπου για την κάθε Θρησκευτική Ομάδα.

Ο Εκπρόσωπος έχει μερικές «εξουσίες» και αρμοδιότητες για θρησκευτικά και εκπαιδευτικά θέματα που αφορούν τα μέλη της Μαρωνιτικής Θρησκευτικής Ομάδας Κύπρου.

Ο όρος «Κοινότητα» που συχνά χρησιμοποιείται για τους Μαρωνίτες της Κύπρου δεν έχει νομική βάση. Στην Κύπρο, με βάση το Σύνταγμα, αναγνωρίζονται μόνο δύο Κοινότητες, η Ελληνική και η Τουρκική (σημειώστε ότι οι όροι «Ελληνοκυπριακή» και «Τουρκοκυπριακή» Κοινότητα δεν υπάρχουν στο Σύνταγμα. Είναι και αυτοί ανεπίσημοι όροι).

Σύμφωνα με το Σύνταγμα, οι Θρησκευτικές Ομάδες είχαν δύο επιλογές. Δηλαδή είτε να επιλέξουν να ενταχθούν στην Ελληνική είτε στην Τουρκική Κοινότητα. Δεν είχαν οποιαδήποτε άλλη ομαδική επιλογή.

Οι Μαρωνίτες της Κύπρου, όπως και οι άλλες δύο Θρησκευτικές Ομάδες, επέλεξαν ομαδικά με εκλογές στις 13 Νοεμβρίου 1960 να ενταχθούν στην Ελληνική Κοινότητα.

Ακόμη και σήμερα οποιοσδήποτε πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας δικαιούται αν το επιθυμεί να σταματήσει να ανήκει στην μία Κοινότητα, αλλά θα είναι αναγκασμένος να ανήκει στην άλλη Κοινότητα από τις δύο.

Το Σύνταγμα της Κύπρου δεν επιτρέπει την ύπαρξη άλλων πολιτών της, εκτός μόνο είτε Ελλήνων είτε Τούρκων.

Η μόνη νομική οντότητα που αναγνωρίζεται με βάση το Σύνταγμα, που αφορά ειδικά τους Μαρωνίτες της Κύπρου, είναι η Θρησκευτική Ομάδα Μαρωνιτών. Για πολλά χρόνια, όλοι θεωρούσαν την Μαρωνιτική Εκκλησία Κύπρου ως την μόνη και αδιαμφισβήτητη οντότητα που εκπροσωπούσε τη Θρησκευτική Ομάδα Μαρωνιτών, και την ταύτιζαν με αυτό που ανεπίσημα όλοι αναφέρονται ως «Μαρωνιτική Κοινότητα Κύπρου». Το αποτέλεσμα ήταν ότι όλες οι δωρεές, χορηγίες, εισφορές, κλπ. περιουσιακών στοιχείων που προορίζονταν για την «Μαρωνιτική Κοινότητα Κύπρου», δηλαδή για όλους τους Κύπριους Μαρωνίτες από κοινού, δίνονταν στην Μαρωνιτική Εκκλησία Κύπρου, που κατέληξε να είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης τους.

Αυτό το φαινόμενο συνεχίζει να είναι σε ισχύ ακόμη και σήμερα.

Έγιναν προσπάθειες από μερικά άτομα, και από τους Εκπροσώπους των Μαρωνιτών, να ιδρυθούν νομικά πρόσωπα που να είναι στην ουσία πρoς όφελος όλων των Κυπρίων Μαρωνιτών. Μέχρις ότου η Κυπριακή Δημοκρατία κάνει αυτό που οφείλει να κάνει, όπως της συστήνουν και τα αρμόδια Ευρωπαϊκά όργανα, δηλαδή να αναγνωρίσει την Μαρωνιτική Κοινότητα Κύπρου ως μια ξεχωριστή νομική οντότητα, αυτή είναι μια μέθοδος που θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε οι Κύπριοι Μαρωνίτες να μπορούν να ελέγχουν τη δική τους περιουσία και να υπάρχει περισσότερη διαφάνεια στη σωστή χρήση των πόρων.

Εν τω μεταξύ, είναι ηθικά σωστό και δίκαιο, όλη η περιουσία των Μαρωνιτών της Κύπρου που τώρα είναι εγγεγραμμένη στο όνομα της Μαρωνιτικής Εκκλησίας Κύπρου, να θεωρείται ότι ανήκει δικαιωματικά στους Μαρωνίτες της Κύπρου, και ότι η Μαρωνιτική Εκκλησία Κύπρου είναι ο διαχειριστής της (Trustee) πρoς όφελος των Μαρωνιτών της Κύπρου και μόνο.

Όταν με το καλό θα αναγνωριστούν οι Μαρωνίτες Κύπριοι σε Κοινότητα, η περιουσία των Μαρωνιτών της Κύπρου που τώρα είναι εγγεγραμμένη στο όνομα της Μαρωνιτικής Εκκλησίας Κύπρου, θα πρέπει να μεταφερθεί στο όνομα της Μαρωνιτικής Κοινότητας Κύπρου. Μέχρις ότου γίνει αυτό, τόσο ο Εκπρόσωπος όσο και ο Αρχιεπίσκοπος οφείλουν να συνεργάζονται έτσι ώστε η περιουσία των Μαρωνιτών της Κύπρου, που είναι εγγεγραμμένη στο όνομα της Μαρωνιτικής Εκκλησίας Κύπρου, να χρησιμοποιείται με σωστό, δίκαιο και διαφανή τρόπο, για το όφελος όλων των Κυπρίων Μαρωνιτών και μόνο.

Για αυτό το θέμα θα συνεχίσουμε με σειρά σχετικών άρθρων, για να βοηθήσουμε τον κόσμο μας να το αντιληφθεί και να διαμορφώσει τη δική του καθαρή γνώμη.

JAS

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here