Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν τη διαχείριση των Τουρκοκυπριακών Περιουσιών επαναφέρουμε την πρόταση μας για αναθεώρηση της προσφυγικής πολιτικής. Η υφιστάμενη προσφυγική πολιτική δεν εξυπηρετεί πλέον τους στόχους για τους οποίους σχεδιάστηκε αλλά ούτε και το δημόσιο και εθνικό συμφέρον. Η προσφυγική πολιτική της κυβέρνησης έχει μετατραπεί σε κοινωνική πολιτική με εισοδηματικά κριτήρια . Η υφιστάμενη πολιτική αγνοεί πλήρως την αξία της περιουσίας που κάποιος έχει απωλέσει στα κατεχόμενα (πρόσφυγας και μη), την οποία δεν μπορεί να αξιοποιήσει.
Δεν μπορεί η προσφυγική πολιτική να συνεχίσει να είναι τόσο άδικη έναντι των ιδιοκτητών περιουσιών στα κατεχόμενα. Δεν μπορεί η διαχείριση των Τουρκοκυπριακών περιουσιών να συνεχίσει με τρόπο που λειτουργεί σήμερα, όπου το κράτος, ως κηδεμόνας, πληρώνει εκατομμύρια κάθε χρόνο αντί να έχει εισοδήματα από αυτές. Είναι κοινό μυστικό το γεγονός ότι οι Τουρκοκυπριακές περιουσίες τυγχάνουν άγριας εκμετάλλευσης, με την ανοχή της πολιτείας.
Το υφιστάμενο σύστημα είναι άδικο αφού πολλοί λαμβάνουν οικονομική ή άλλη στήριξη χωρίς να έχουν απωλέσει περιουσία στα κατεχόμενα, ενώ πολλοί άλλοι που έχουν απωλέσει μεγάλης αξίας περιουσίες δεν έχουν λάβει τίποτα μέχρι σήμερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα τουρκοκυπριακά γεωργικά τεμάχια γίνεται «σφαγή» για το ποιος θα τα αποκτήσει, διότι τυγχάνουν επιδότησης από τον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών. Επιπλέον, πολλές τουρκοκυπριακές περιουσίες, υπενοικιάζονται από τους δικαιούχους σε τρίτους, έναντι ψηλού ενοικίου, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα και στα παράλια. Κάποιοι μάλιστα είναι επαγγελματίες σε αυτή τη δραστηριότητα, ενοικιάζουν φθηνά και υπενοικιάζουν ακριβά.
Προτείνουμε αναθεώρηση της προσφυγικής πολιτικής έτσι που να είναι κοινωνικά πιο δίκαιη και πιο αποτελεσματική. Το βασικό κριτήριο στην παροχή οικονομικής στήριξης προς τους ιδιοκτήτες γης στα κατεχόμενα θα πρέπει να είναι η αξία της περιουσίας τους. Όσα χρήματα μπορεί το κράτος να διαθέσει για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να τα διανέμει ανάλογα με την αξία της περιουσίας έκαστου ιδιοκτήτη, ως αποζημίωση για απώλεια χρήσης, κάθε χρόνο, μέχρι την τελική διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος. Δικαιούχοι της νέας προσφυγικής πολιτικής θα πρέπει να είναι οι ιδιοκτήτες περιουσιών στα κατεχόμενα και ο κάθε δικαιούχος θα πρέπει να λαμβάνει ένα μικρό ποσοστό επί της αξίας της περιουσίας του (έστω 1%), κάθε χρόνο.
Επειδή κάποιοι μπορεί να ισχυρισθούν ότι δεν υπάρχουν χρήματα, η απάντηση είναι απλή. Η κυβέρνηση μπορεί να ενοικιάσει τις τουρκοκυπριακές περιουσίες (εκτός τις κατοικίες που κατέχονται από δικαιούχους), σε τιμές αγοράς, και να μαζέψει το μέγιστο ποσό χρημάτων. Η κυβέρνηση μπορεί επίσης να διαθέσει και τα €65 εκατομμύρια που πληρώνει ετησίως για τα στεγαστικά προγράμματα των προσφύγων. Η κυβέρνηση δεν χρειάζεται να επιβαρύνει επιπρόσθετα τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για να λειτουργήσει η νέα προσφυγική πολιτική θα πρέπει να γίνει μια καταγραφή και αξιολόγηση όλων των ιδιωτικών περιουσιών στις κατεχόμενες περιοχές με στοιχεία του κτηματολογίου, και να υπολογιστεί η συνολική αξία τους. Το ποσό που θα διαθέτει το κράτος για το σκοπό αυτό θα είναι ένα μικρό ποσοστό της συνολικής αξίας των περιουσιών. Για παράδειγμα, αν η συνολική αξία των περιουσιών είναι €10 δις και το ποσό που θα διαθέτει το κράτος θα είναι €50 εκατομμύρια, τότε το ποσοστό αποζημίωσης επί της περιουσίας του κάθε δικαιούχου υπολογίζεται στο 0.5%. Δηλαδή, αν η περιουσία του κ. Μαυρίδη από την Κερύνεια ανέρχεται στις €400,000, τότε η ετήσια αποζημίωση (για απώλεια χρήσης μόνο) θα ανέρχεται στις €2,000 ετησίως. Εκτός από το γεγονός ότι αυτό είναι δίκαιο, όσο μπορεί να είναι, η μικρή αυτή αποζημίωση αποτελεί ισχυρό αντικίνητρο για όσους ιδιοκτήτες πουλούν τις περιουσίες τους στην Τουρκία.
Μάριος Μαυρίδης, Καθηγητής Οικονομικών Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, βουλευτής Κερύνειας ΔΗΣΥ, m.mavrides@euc.ac.cy