Η Κυπριακή κοινωνία χρειάζεται ένα Γενικό Σχέδιο Παιδείας, το οποίο θα συμβάλει στην αναβάθμιση του επιπέδου της παιδείας, στην αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών παιδείας και στη μείωση της ανεργίας των νέων, αφού τα σχολεία θα προσαρμόζονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Ένα Εθνικό Σχέδιο Παιδείας στην Κύπρο επιβάλλεται διότι τα αποτελέσματα του υφιστάμενου εκπαιδευτικού συστήματος είναι άκρως απαγοητευτικά. Από τη μια τα αποτελέσματα των μαθητών μέσης παιδείας σε διεθνείς διαγωνισμούς είναι αποκαρδιωτικά ενώ από την άλλη τα πανεπιστήμια παράγουν ανέργους διαρκείας.
Η ιδέα του Εθνικού Σχεδίου Παιδείας είναι απλή, όπως είναι και η ιδέα του Γενικού Σχεδίου Υγείας, όπου ο ασθενής, θα μπορεί να αγοράζει υπηρεσίες υγείας από οποιοδήποτε νοσηλευτήριο, δημόσιο ή ιδιωτικό, με χρηματοδότηση από το ταμείο υγείας. Τα οφέλη ενός Εθνικού Σχεδίου Υγείας είναι πολλά και πολυσυζητημένα.
Η ιδέα του Εθνικού Σχεδίου Παιδείας είναι παρόμοια. Ο μαθητής έχει το δικαίωμα της δωρεάν παιδείας τόσο στα δημόσια όσο και στα ιδιωτικά σχολεία, τα οποία ωστόσο θα πρέπει να είναι εγκεκριμένα και διαπιστευμένα από το Υπουργείο Παιδείας. Ο κάθε μαθητής θα μπορεί να φοιτήσει σε οποιοδήποτε σχολείο επιθυμεί και δεν θα είναι αναγκασμένος να φοιτήσει στο σχολείο της περιοχής του.
Το κάθε σχολείο θα πρέπει να είναι αυτόνομο, τόσο διοικητικά όσο και οικονομικά. Η διεύθυνση του σχολείου θα μπορεί να προσλαμβάνει τους καλύτερους δάσκαλους και καθηγητές, και θα τους πληρώνει με τα χρήματα που θα εισπράττει από τους μαθητές, τα οποία βεβαίως θα πληρώνει το κράτος η ένα ταμείο για την παιδεία. Τα σχολεία θα αξιολογούνται και θα κρίνονται εκ του αποτελέσματος, δηλαδή με βάση τις επιτυχίες των μαθητών τους.
Η εφαρμογή ενός Εθνικού Σχέδιου Παιδείας θα δημιουργήσει ανταγωνισμό, μεταξύ όλων των σχολείων, τα οποία θα έχουν το κίνητρο να γίνουν καλύτερα, να αναβαθμίσουν την ποιότητα τους και να πετύχουν καλύτερα αποτελέσματα. Τα σχολεία θα έχουν κίνητρο να προσλαμβάνουν τους καλύτερους εκπαιδευτικούς για να διαχειρίζονται τα παιδιά μας και θα προσαρμόζουν τα προγράμματα τους σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, έτσι ώστε οι απόφοιτοι να έχουν μέλλον και προοπτική. Τα σχολεία που δεν θα κάνουν καλή δουλειά θα φθίνουν, και θα έχουν δύο επιλογές, να διορθωθούν και να γίνουν καλύτερα ή να κλείσουν. Έτσι απλά!
Η ιδέα για ένα Εθνικό Σχέδιο Παιδείας δεν είναι Κυπριακής προέλευσης. Το σύστημα αυτό εφαρμόζεται σε οκτώ χώρες της Ευρώπης και 14 πολιτείες της Αμερικής. Είναι ένα σύστημα που μπορεί να βοηθήσει τα μέγιστα την παιδεία στην Κύπρο. Με το ίδιο ή και λιγότερο κόστος μπορούμε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Αυτή είναι και η έννοια της ορθολογιστικής οικονομικής διαχείρισης.
Μέχρι σήμερα, το δημόσιο σχολείο κυριαρχούσε στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου, με περισσότερη έμφαση στα δικαιώματα των εργαζομένων αντί των μαθητών. Για το λόγο αυτό, η εφαρμογή ενός Εθνικού Σχεδίου Παιδείας είναι δύσκολη υπόθεση. Είναι όμως καιρός να σκεφτούμε και τα παιδιά μας.
Μάριος Μαυρίδης, Kαθηγητής οικονομικών Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, βουλευτής Κερύνειας, m.mavrides@euc.ac.cy