Αν εμπιστεύεστε την Κυπριακή Δημοκρατία, ότι δηλαδή είναι αξιόχρεη, τότε η καλύτερη επένδυση χαμηλού ρίσκου που μπορείτε να κάνετε σήμερα στην Κύπρο, είναι τα ομόλογα που εκδίδει η κυβέρνηση. Τα ομόλογα αυτά προσφέρουν επιτόκιο από 2.5% ετησίως (για διάρκεια δύο χρόνια), μέχρι και 3.25% ετησίως (για διάρκεια έξι χρόνια). Πουθενά αλλού δεν θα βρείτε ψηλότερα επιτόκια, ούτε στην Κύπρο, αλλά ούτε και στην Ευρώπη. Αν για παράδειγμα επενδύσετε σε δεκαετή κρατικά ομόλογα της Γερμανίας, θα κερδίζεται 0.22% ετησίως (για δέκα χρόνια). Μπορείτε βεβαίως να επενδύσετε στα δεκαετή Ελληνικά ομόλογα, τα οποία αποφέρουν ετήσιο τόκο 5.7%, όμως, τα ομόλογα αυτά εμπεριέχουν περισσότερο ρίσκο. Πάντως, το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης του Ελληνικού προγράμματος από την τροϊκα, που επιτεύχθηκε πριν τρεις μέρες, θα μειώσει τον κίνδυνο των Ελληνικών ομολόγων περισσότερο, και θα προκαλέσει σημαντική μείωση της απόδοσης που κερδίζει ο επενδυτής που τα αγοράζει.
Τα ομόλογα αποτελούν χρέος που εκδίδεται από κυβερνήσεις και επιχειρήσεις. Μια κυβέρνηση ή μια επιχείρηση εκδίδει ομόλογα τα οποία διαθέτει προς το επενδυτικό κοινό. Οι επενδυτές αγοράζουν τα ομόλογα και εισπράττουν τόκο κάθε χρόνο καθώς επίσης και την ονομαστική αξία του ομολόγου στη λήξη του. Στη λήξη του ομολόγου, ο εκδότης (κυβέρνηση ή επιχείρηση) ξοφλά το ομόλογο καταβάλλοντας την ονομαστική αξία του ομολόγου. Η διάρκεια των ομολόγων κυμαίνεται από ένα μέχρι και 30 χρόνια, και αυτός που το αγοράζει δεσμεύει τα χρήματα τους για τη διάρκεια του ομολόγου. Τα πλείστα ομόλογα διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο, όμως η αγορά τους είναι ασύμφορη καθώς η εμπορευσιμότητα τους είναι σχεδόν μηδαμινή και η τιμή πώλησης τους πολύ ψηλή. Για τα εξαετή ομόλογα της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι κάτοχοι τους έχουν το δικαίωμα να τα ρευστοποιήσουν, μερικώς ή στο σύνολο, χάνοντας κάποιους τόκους.
Ο καλύτερος τρόπος για κάποιον να αγοράσει κυβερνητικά ομόλογα και να κερδίζει 3.25% τόκο κάθε χρόνο για έξι χρόνια, είναι να τα αγοράσει κατ’ ευθείαν από την κυβέρνηση, μόλις αυτά εκδοθούν. Ο επενδυτής απλά συμπληρώνει ένα έντυπο το οποίο παραδίδεται στο Υπουργείο Οικονομικών. Κατά την τελευταία έκδοση του Ιουνίου, η κυβέρνηση έχει εκδώσει εξαετή ομόλογα ύψους €5 εκατομμυρίων, αλλά η έκδοση δεν είχε καλυφθεί πλήρως. Οι επενδυτές ίσως να μην γνωρίζουν για τα κυβερνητικά ομόλογα ή μπορεί και να είναι επιφυλακτικοί, αφού τα ομόλογα αυτά δεν είναι εγγυημένα, όπως είναι οι καταθέσεις μέχρι €100,000 σε οποιοδήποτε αδειοδοτημένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.
Γενικά τα ομόλογα είναι μια καλή και ασφαλής επένδυση, όμως το ρίσκο δεν είναι μηδέν. Οι επενδυτές που προτιμούν την ασφάλεια παρά την απόδοση (επιτόκιο) μπορούν απλά να καταθέσουν τα χρήματα τους σε μια ή περισσότερες τράπεζες με χαμηλό επιτόκιο. Για όσους επενδυτές επιθυμούν ψηλότερο επιτόκιο, μπορούν να επιλέξουν τα εξαετή κυβερνητικά ομόλογα, μια επένδυση χαμηλού ρίσκου η οποία προσφέρει 3.5% ετησίως για έξι χρόνια. Και κάτι τελευταίο, οι τόκοι από καταθέσεις φορολογούνται με συντελεστή 30%, ενώ για τα κυβερνητικά ομόλογα, ο συντελεστής φορολογίας επί των τόκων είναι 3%.
Μάριος Μαυρίδης, Καθηγητής Οικονομικών, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, Βουλευτής, m.mavrides@euc.ac.cy