Οι δημόσιες συζητήσεις γύρω από τα “panama papers”, τις λίστες Λαγκάρτ και Φατσιόνι, κλπ, είναι αχρείαστες και ζημιογόνες για την οικονομία της Κύπρου. Οι συζητήσεις αυτές και ο θόρυβος που δημιουργείται, όχι μόνο δεν έχουν όφελος αλλά προκαλούν και ζημιά, και γίνονται κυρίως για τη δημιουργία εντυπώσεων. Οι έρευνες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, δεν έχουν αποκαλύψει οποιαδήποτε παράβαση ή αδίκημα σε ότι αφορά τη φοροδιαφυγή και το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Από την άλλη, οι ξένοι επενδυτές που έχουν επιχειρήσεις και χρήματα στην Κύπρο, ενοχλούνται διότι τα ονόματα τους κυκλοφορούν σε «ύποπτες λίστες» που κυκλοφορούν από τη μια υπηρεσία σε άλλη ή ακόμη και στον τύπο.
Όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για την πάταξη της φοροδιαφυγής, οφείλουν να γνωρίζουν ότι σύντομα θα ξεκινήσει την εφαρμογή της η οδηγία για την «Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών», η γνωστή «Common Reporting Standards”, η οποία σχεδιάστηκε από τον Οργανισμό για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ). Με βάση τη οδηγία αυτή, η κάθε χώρα που υπέγραψε τη συμφωνία οφείλει να μαζέψει από τις τράπεζες, όλες τις ουσιώδης πληροφορίες που αφορούν ξένους υπηκόους και να τις αποστείλει στις χώρες προέλευσης τους. Ακόμα και ο Παναμάς υπέγραψε τη συμφωνία αυτή. Άρα λοιπόν, από το επόμενο ή το μεθεπόμενο έτος (ανάλογα με το πότε ξεκινά να τηρεί τη συμφωνία), ο Παναμάς θα έχει την υποχρέωση να αποστέλλει στην Κυπριακή Δημοκρατία κάθε χρόνο, όλες τις πληροφορίες (καταθέσεις και άλλα χρηματοοικονομικά εργαλεία), των Κυπρίων αλλά και εταιρειών με έδρα την Κύπρο. Οι χώρες που θα λαμβάνουν τις πληροφορίες αυτές θα μπορούν να διερευνούν την προέλευση των χρημάτων και κατά πόσο έχουν φορολογηθεί και όσοι παρανόμησαν να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης.
Τη συμφωνία υπέγραψαν συνολικά 92 χώρες, ανάμεσα τους και κάποιοι φορολογικοί παράδεισοι, όπως ο Παναμάς ή χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, όπως η Κύπρος, η Μάλτα, η Ιρλανδία κλπ. Με την πάροδο του χρόνου όλες οι χώρες θα υιοθετήσουν την οδηγία του ΟΟΣΑ για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών, διότι απλά δεν θα μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Εφόσον η οδηγία αυτή είναι ισχυρό όπλο κατά της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, οι χώρες που δεν θα το υιοθετήσουν θα κατηγορηθούν ότι προστατεύουν τους φοροδιαφυγή.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν υπογράψει την οδηγία της Αυτόματης Ανταλλαγής Πληροφοριών του ΟΟΣΑ, του οποίου είναι και μέλος, διότι έχει εκδώσει τη δική της οδηγία από το 2010, την λεγόμενη FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act), βάση της οποίας οι χώρες που συναλλάσσονται σε δολάρια (δηλαδή όλες), είναι υποχρεωμένες να αποστέλλουν πληροφορίες για Αμερικάνους υπηκόους στις ΗΠΑ. Αν δεν το κάνουν, τότε η κυβέρνηση των ΗΠΑ τους διακόπτει τη δυνατότητα εκκαθάρισης των συναλλαγών τους για σκοπούς εμπορίου, μέσω Αμερικάνικων τραπεζών. Μια χώρα που συναλλάσσεται στο διεθνές εμπόριο πληρώνει σε δολάρια και δεν μπορεί να αντέξει χωρίς αυτή τη διευκόλυνση.
Βεβαίως, η εφαρμογή της οδηγίας για την Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών δεν επιλύει το πρόβλημα της φοροδιαφυγής, για δύο λόγους. Το πρόβλημα της φοροδιαφυγής είναι κυρίως εγχώριο, δηλαδή οι περισσότεροι φοροφυγάδες δεν εξάγουν τα χρήματα τους στο εξωτερικό. Δεύτερος λόγος είναι ότι οι φοροφυγάδες γνωρίζουν για τη συμφωνία της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών και θα προετοιμαστούν κατάλληλα. Αντί να έχουν τα χρήματα τους στις τράπεζες, θα αγοράζουν ακίνητα ή πολύτιμα μέταλλα και διαμάντια, που χωρούν σε θυρίδες. Είναι όμως η οδηγία της Αυτόματης Ανταλλαγής Πληροφοριών ένα πολύ ισχυρό όπλο κατά της φοροδιαφυγής και της διακίνησης παράνομου χρήματος.
Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας, ΔΗΣΥ
