Του Αντώνη Ηλία Κασάπη
Το Πάσχα η Εκκλησίες μας γεμίζουν με κόσμο, συμπεριλαμβανομένων και πολλών νέων. Για πολλούς από τους νέους μας είναι ίσως και η μόνη φορά μέσα σε ολόκληρο το χρόνο που νιώθουν την ανάγκη να εκκλησιαστούν.
Η μη προσέλευση των νέων μας στις εκκλησίες για τις συνήθεις λειτουργίες της Κυριακής και των περισσότερων εορτών είναι ένα ενδιαφέρον φαινόμενο που συζητείται κάθε τόσο και απασχολεί την Εκκλησία μας αλλά και τους κοσμικούς παράγοντες της Κοινότητας.
Το φαινόμενο δεν ισχύει μόνο για τους Μαρωνίτες της Κύπρου, αλλά ισχύει για όλα τα χριστιανικά δόγματα στο νησί μας.
Για τους Μαρωνίτες της Κύπρου όμως, που νιώθουν τον σοβαρό κίνδυνο της πλήρους εξαφάνισης μέσω της γρήγορης αφομοίωσης με την Ορθόδοξη πλειοψηφία, το θέμα παίρνει ιδιαίτερες διαστάσεις.
Είναι και αυτό μέρος του τεράστιου υπαρξιακού θέματος που αντιμετωπίζουν τώρα οι Μαρωνίτες της Κύπρου.
Κινδυνεύουμε σοβαρά να χάσουμε τη γη μας, τα χωριά μας, τη γλώσσα μας, την κουλτούρα μας, τη θρησκεία μας, την ταυτότητα μας.
Κινδυνεύουμε δηλαδή να χάσουμε όλα τα ειδικά μας χαρακτηριστικά και να γίνουμε εντελώς παρόμοιοι με τους συμπατριώτες μας Ορθόδοξους Ελληνοκύπριους.
Δηλαδή να αφομοιωθούμε εντελώς και να πάψουμε να υπάρχουμε ως μιά ξεχωριστή Κοινότητα Κυπρίων πολιτών.
Από τη μια η Τουρκία έχει υπό κατοχή τα χωριά μας, τα σπίτια μας και τη γή μας και δεν επιτρέπει την επανεγκατάσταση μέσα σε συνθήκες που να ισχύουν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.
Από την άλλη ή ίδια μας η Πατρίδα, με την πολιτική που ακολούθησε διαχρονικά, έχει φροντίσει να μας αφομοιώσει με γρήγορο ρυθμό φροντίζοντας να χάσουμε τα δικά μας ειδικά χαρακτηριστικά. Η πολιτική του να μας θεωρεί «ακριβώς τους ίδιους με τους συμπατριώτες μας Ορθόδοξους Ελληνοκύπριους» ακούγεται μεν εύηχη, αλλά συντείνει τα μέγιστα στην επιτάχυνση της αφομοίωσης, δηλαδή της εξαφάνισης των Μαρωνιτών.
Έχουμε συζητήσει το θέμα της διάσωσης ή όχι της Μαρωνίτικης Κοινότητας Κύπρου εκτεταμένα τον τελευταίο χρόνο και γράψαμε πολλά.
Χαίρομαι που ενώ στην αρχή πολλοί από τους ίδιους τους Μαρωνίτες έβλεπαν την ιδέα για αναβάθμιση και αναγνώριση των Μαρωνιτών της Κύπρου ως από ανέφικτη ως ανεπιθύμητη, τώρα είναι σχεδόν αποδεκτή από όλους και βρίσκεται μάλιστα και στα προεκλογικά προγράμματα των υποψηφίων για τη θέση του Εκπροσώπου, ακόμη και αυτών που αρχικά εκφράστηκαν έντονα εναντίον αυτής της επιδίωξης. Έχει γίνει κατανοητό από την πλειοψηφία ότι για να διασωθεί η Μαρωνίτικη Κοινότητα απαιτούνται δύο βασικές προϋποθέσεις:
1. Να το ΘΕΛΟΥΝ οι ίδιοι οι Μαρωνίτες και να το επιδιώξουν ενεργά.
Και
2. Να το ΣΤΗΡΙΞΕΙ πραγματικά, ενεργά και σημαντικά ή ίδια η Πολιτεία.
Επιστρέφοντας στο ειδικό θέμα των νέων μας και τις απομάκρυνσης τους από την Εκκλησία μας, παρατηρούμε ότι είναι και αυτό βασικά ένα από τα θέματα που αποτελούν την επιβίωση ή όχι των Μαρωνιτών της Κύπρου ως μία ξεχωριστή Κοινότητα Κυπρίων πολιτών.
Μακάρι να ήταν δυνατό να φέρουμε πίσω τους νέους μας στην Εκκλησία και τη θρησκεία.
Γνωρίζω ότι οι ιερείς μας προσπάθησαν με το δικό τους τρόπο να ελκύσουν τους νέους να προσέρχονται στη Θεία Λειτουργία, αλλά με πολύ λίγη ανταπόκριση.
Έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι ένα απλό και εύκολο πρόβλημα.
Για την επίλυση του, συζητείται και η πιθανότητα να αλλάξουμε τον παραδοσιακό τρόπο της Θείας Λειτουργίας μας για να προσελκύσουμε τους νέους μας στις Εκκλησίες μας. Ακόμη και να αλλάξουμε τη γλώσσα από τα Συριακά-Αραμαϊκά και Αραβικά στα Ελληνικά. Εδώ υπάρχουν και έντονες διαφορές απόψεων μεταξύ των ίδιων των Μαρωνιτών, με άλλους να υποστηρίζουν να παραμείνουμε πιστοί στην παράδοση, και άλλους να υποστηρίζουν την αλλαγή.
Αν με αυτό τον υποτιθέμενο ‘εκμοντερνισμό’ της Θείας Λειτουργίας θα έρχονταν πράγματι πίσω οι νέοι μας, τότε θα άξιζε τον κόπο, και με το παραπάνω.
Προσωπικά δεν το βλέπω να είναι έτσι, αλλά δεν ανήκω πια στους νέους και θα ήθελα αυτοί οι ίδιοι να μας το πουν. Αν το θέλουν πραγματικά οι νέοι μας, και αν με αυτό θα έλθουν κοντά στη θρησκεία μας, θα είμαι ο πρώτος που θα τους στηρίξει. Είναι πολύ σημαντικό να φροντίσουμε να δώσουμε προτεραιότητα στους νέους, να ακούσουμε τι ζητούν από εμάς. Αν θέλουν να γίνουν αλλαγές για αυτούς θα πρέπει να το λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη.
Προσκαλώ όλους τους νέους μας, είτε ατομικά είτε ως οργανωμένα σύνολα να μας πουν τι θέλουν από εμάς και από την Εκκλησία μας.
Για εμάς τους πιο παλιούς, οι περισσότεροι νομίζω θα θέλαμε τουλάχιστο να κρατήσουμε τις παραδόσεις μας που τις νιώθουμε και μας αγγίζουν τη ψυχή μας. Οι νεωτερισμοί πρέπει να γίνονται με πολλή προσοχή και σιγά σιγά, πάντα με σεβασμό στην παράδοση τη δική μας, την παράδοση των Κυπρίων Μαρωνιτών.
Μια πολύ σημαντική αλλαγή που έγινε στα τελευταία χρόνια είναι και η αναγκαστική αντικατάσταση των ντόπιων Κυπρίων ιερέων με άλλους από το Λίβανο. Αυτό απομάκρυνε ακόμη περισσότερο την Εκκλησία μας από τους νέους, αφού και η γλωσσική επικοινωνία έχει γίνει πιο δύσκολη, αλλά και το χάσμα νοοτροπίας μεταξύ του κλήρου μας και των νέων μας έχει διευρυνθεί. Ευχαριστούμε τους ιερείς από το Λίβανο που, με ιεραποστολικό πνεύμα και αυταπάρνηση αφήνουν την πατρίδα τους και έρχονται εδώ για να μας υπηρετήσουν. Την ίδια όμως στιγμή και η θρησκευτική μας ηγεσία που είναι με βάση το Λίβανο, θα πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα και να σεβαστεί τη δική μας παράδοση και νοοτροπία. Όσο γίνεται, να προωθήσει την δική μας παράδοση αντί να προσπαθεί απλά να επιβάλλει τη Λιβανέζικη μεταφράζοντας τα απλά στα Ελληνικά και αναμένοντας ότι αυτό θα είναι κατ’ ανάγκην αρεστό στην πλειοψηφία των Κυπρίων Μαρωνιτών. Αυτή η πρακτική είναι πολλές φορές αναγκαία, αφού είμαστε τόσο λίγοι στην Κύπρο, αλλά πρέπει να γίνεται σιγά σιγά και με σεβασμό στη δική μας παράδοση.
Πάνω από όλα όμως επαναλαμβάνω ότι χρειάζεται να ακούσουμε τους ίδιους τους νέους μας και να τους δώσουμε την ευκαιρία να αποφασίσουν αυτοί για το δικό τους μέλλον. Αναμένουμε να μάθουμε.
