Της Δρ. Μαριλένας Καριολαίμου ( Αναπληρώτρια καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πρόεδρος της Γλωσσολογικής Εταιρίας Κύπρου και επικεφαλής της Ερευνητικής ομάδας για την καταγραφή της Κ.Μ.Α)
●●●ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΝ
Μέρος των συνεντεύξεων αποδόθηκε ορθογραφικά με βάση το γραπτό σύστημα απόδοσης που δημιουργήθηκε από τον Καθηγητή Alexander Borg του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ και το οποίο υιοθετήθηκε από την κοινότητα στις 30 Δεκεμβρίου του 2007. Η γραπτή απόδοση έγινε, κυρίως, επειδή λόγω της έλλειψης κειμένων στο εν λόγω γραπτό σύστημα, δεν είμασταν σε θέση να γνωρίζουμε αν και ποιου τύπου ζητήματα θα μπορούσαν να προκύψουν από την εκτεταμένη εφαρμογή του. Στις αρχικές φάσεις της έρευνας, για λόγους εξοικονόμησης χρόνου, αποδόθηκαν ορθογραφικά μόνο οι εκφορές σε κυπριακή αραβική και παραλήφθηκαν όσα αποσπάσματα λόγου εκφέρονταν στα κυπριακά ή σε άλλες γλώσσες. Αυτές οι εναλλαγές σε άλλη γλώσσα, καθώς και άλλα φαινόμενα που εμφανίζονται συνήθως στον προφορικό λόγο, όπως επαναλήψεις, λάθη προφοράς, δισταγμοί, επικαλύψεις κ.ά. σημειώθηκαν στο κείμενο κάθε ορθογραφημένης συνέντευξης με τη βοήθεια συμβόλων, σύμφωνα με τις συμβάσεις που χρησιμοποιεί το Διεθνές σώμα κειμένων Βιέννης-Οξφόρδης για την αγγλική γλώσσα του Πανεπιστημίου της Βιέννης (Vienna-Oxford International Corpus of English), γνωστό ως VOICE του Πανεπιστημίου της Βιέννης (http://www.univie.ac.at/voice/) .
Αποδόθηκαν, έτσι ορθογραφικά, συνολικά ή εν μέρει, 8 συνεντεύξεις και 16 αποσπάσματα με γενικό τίτλο «Χkiat tel δeca» που αφορούν προσωπικά βιώματα των ομιλητών από τη ζωή τους στο χωριό. Η συνολική διάρκεια των ορθογραφημένων κειμένων είναι περίπου 20 ώρες. Από την τρίτη φάση της έρευνας, έχει αρχίσει και η ενσωμάτωση των εναλλαγών στα κυπριακά ή σε άλλες γλώσσες που είχαμε παραλείψει στις προηγούμενες φάσεις.
Η ορθογραφική απόδοση γίνεται σε στενή συνεργασία με τη φωνητική καταγραφή, ούτως ώστε να ελέγχεται η εγκυρότητα των συμβάσεων που χρησιμοποιούνται και να εντοπίζονται εγκαίρως οποιαδήποτε προβλήματα. Η δημιουργία ενός συστήματος γραφής δεν αρκεί για να μπορέσουν οι ομιλητές/ομιλήτριες να το χρησιμοποιήσουν στο γραπτό λόγο· χρειάζεται ακόμη να υπάρχουν οδηγίες γραφής που να ορίζουν πότε χρησιμοποιείται κάθε γράφημα, αν υπάρχουν εξαιρέσεις για κάθε ορθογραφικό κανόνα, να διευκρινίζουν λεπτές διακρίσεις ανάμεσα σε γραφήματα εκεί όπου χρειάζεται κ.λπ. Αυτές οι οδηγίες ονομάζονται συμβάσεις γραφής. Εκτός από τις συμβάσεις γραφής, ήταν επίσης αναγκαίο να δοθούν ονόματα στα γραφήματα.
Το σύστημα γραφής της ΚΜΑ που προκρίθηκε ύστερα από έρευνα στην οποία συμμετείχαν είκοσι δύο (22) μέλη της κοινότητας, φυσικοί ομιλητές της ΚΜΑ, περιλαμβάνει είκοσι-επτά (27) γραφήματα από τα οποία πέντε (5) είναι φωνήεντα (a, o, e, i, u), είκοσι (20) σύμφωνα (b, c, γ, d, δ, f, θ, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, χ, z) και δύο (2) ημίφωνα (y, w). Οι αλλαγές σε σχέση με το αλφάβητο που προτάθηκε από τον καθηγητή Alexander Borg αφορούν: (α) την προσθήκη του <γ> που δεν υπήρχε στο αρχικό αλφάβητο, (β) την αφαίρεση των γραφημάτων Ġġ, Ċċ και Gg για λόγους ευκρίνειας και διαφάνειας του συστήματος και (γ) την αλλαγή του ρομανικού συμβόλου <x> σε ελληνικό <χ> για να αναπαραστήσουμε το υπερωικό τριβόμενο σύμφωνο. Έχει, επίσης, αλλάξει η σειρά εμφάνισης των γραφημάτων θ, ş και χ.
Τα ονόματα που προτείνονται για τα γραφήματα είναι τα ακόλουθα: “alif” 〈Α a〉 | “ba” 〈Β b〉 | “cayn” 〈C c〉 | “γamma” 〈Γ γ〉 | “dal” 〈D d〉 | “δelta” 〈Δ δ〉 | “e-nusseni” 〈E e〉 | “fa” 〈F f〉 | “θa” 〈Θ θ〉 | “i-mplan” 〈I i〉 | “ja” 〈J j〉 | “kaf” 〈K k〉 | “lam” 〈L l〉 | “mim” 〈M m〉 | “nun” 〈N n〉 | “o-nusseni” 〈O o〉 | “pa” 〈P p〉 | “ra” 〈R r〉 | “sin” 〈S s〉 | “şin” 〈Ş ş〉 | “ta” 〈T t〉 | “u-mplan” 〈U u〉 | “va” 〈V v〉 | “u-nussu” 〈W w〉 | “χa” 〈Χ χ〉 | “ya” 〈Y y〉 | “zayn” 〈Z z〉
Το αλφάβητο και οι συμβάσεις γραφής θα τεθούν στη διάθεση των ομιλητών αφού εγκριθούν από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων.
